vrijdag 31 januari 2025

Brileider

 Brileider...

       Spectacled eider.. Somateria fischeri.


Mooi koppie.


Hier de Brileider naast een Eidereend. 


           Zeer Zeldzame Brileider op Texel. 

       Hoe de eend hier terecht is gekomen is                onbekend, maar hij is van ver gekomen.

De Brileider werd maandag 13 januari 2025 voor het eerst gezien, langs de dijk bij Oosterend. 

Er zijn al een paar duizend vogelaars naar Texel geweest om een glimp op te vangen van deze bijzondere en zeldzame vogel. Het is de eerste waarneming voor Nederland. Ook voor Europa is het een zeldzame waarneming. Daarom komen er zelfs vogelaars uit Denemarken, Duitsland, België, Frankrijk, Engeland en Italië naar Texel. 

De Brileider broedt aan de kust van Alaska en Noordoost-Siberië en hij overwintert tussen het poolijs op de Beringzee. Dat is meer dan 7000 kilometer van Texel. 

De Brileider heeft een zeer markante koptekening, waar hij zijn naam aan te danken heeft. 



Jammer genoeg zat de Brileider ver weg op het water toen ik op Texel was.














De Gewone Eidereend heb ik ook op de foto gezet.  Die kwam wat dichterbij.  









#vogelsinnederland #vogelskijken #vogeltrek 

#texel #vogelsgezien2025 #birdfotography #birdsseen2025 #vogelsgezien #birdsseeen #birds #natuur #naturetoday #natuurinnederland  #eidereend  #vogelskijkentexel #plasdrasgebied  #vogelsgezien #dwaalgast #natuurfotografie #vogelfotografie  #vogelfotografienederland

#Spectacledeider #Somateriafischeri

zaterdag 18 januari 2025

Familienaam en Stamboom Van Kersbergen

  Familienaam en Stamboom.

 "van Kersbergen"

  Etymologisch gezien betekent "Carsbergen"  

         "Een goed dat op hoogte ligt"      

Carsbergen is een synoniem voor Kersbergen.  

Ik haal via veel bronnen op internet de informatie over de  ontstaansgeschiedenis van het "goed Kersbergen" en plak dat aan elkaar, in de hopelijk goede volgorde.

Geschiedenis en genealogisch onderzoek in de Middeleeuwen is zeer moeilijk, door dat er uit die tijd maar weinig bronnen bewaard zijn gebleven. 

Gelukkig is er door diverse personen onderzoek gedaan naar kastelen, landschappen en verwantschappen in vroegere tijden. En is dat op internet te achterhalen en te lezen. 

                 Er is niet met zekerheid te zeggen of dit allemaal klopt.    

En hier begint het !                    

Op deze oude kaart zie je links een kasteel genoemd Karsbergen.
 In het hierna volgende verslag kom je het ontstaan en de verschillende namen tegen waarmee het goed werd aangeduid. 
Kersbergen, Karsbergen, Carsbergen, Kersberg, Kerchberch, ten Berghe.

Uit oude archiefstukken op internet heb ik onderstaande omschrijvingen gevonden.  

'"in loco dicto ten Berghe'" 

Een vermelding stamt uit 1316, en spreekt van gebouwen en een boomgaard 'in loco dicto ten Berghe', dat wil zeggen, in een plaats, ten Berghe genaamd. 

 'ver Ysegaerts berghe'

Het is onduidelijk wie de eerste bezitter was van Kersbergen. De eerste keer dat er gesproken wordt over een goed dat Kersbergen word genoemd, is in 1370.          Het werd toen 'ver Ysegaerts berghe' genoemd. 'Ver' betekent gewoonlijk 'vrouwe', maar in combinatie met 'Ysegaerts' betekent het 'weduwe van Ysegaert'. Deze weduwe van Ysegaert was dus in 1370 al in bezit van goed Kersbergen, wat betekent dat het voor 1370 gesticht moet zijn.

"Kercwech"

   Een vermelding in 1377 is van een stuk goed.

 Aan de "Kercwech" die van Cattenbroeck tot Zeyst ghaet. 

Ik zag ook ergens Kercwech, oude benaming voor kerkweg.

Vermoedelijk was het in het begin, een hoeve of jachthuis met land. Gesticht door Utrechtse bisschoppen.

“ Kersbergen eerjts een bisschops jachthuijs"

 nu aen Frederick van Baecx

Lant van den Berghe. 

Otte van den Berghe 5 mergen lands ende 4 hont mit der husinghe, hofstede ende alle timmeringhe die daerop staet ende toeboert, ende 12 roden weteringhe, daerboven naest leghet de Kercwech die van Cattenbroeck tot Zeyst gaet.'"


Afbeelding van Ridderhofstad Carsbergen.
 omstreeks 1700.  In Zeist, provincie Utrecht.

Ik kom ook een Karsberghen steegh tegen, in dat gebied.             En landerijen leggende aan die goede then Berghe.

  In 1392 was er sprake van een "Cynggel" ( versterkt huis )

Een vermelding uit 1417, waarin Voern van Kersberch een stuk grond en hoeve erkent op deze locatie. 

Een jaar later op 17 juli 1418, werden huis en hofstede "Kersberch" in vrije eigendom overgedragen aan de heer Johan van Renesse van Rhijnauwen. 


Van een huis was toen nog geen sprake. De eerste keer dat het huis expliciet Kersbergen genoemd wordt, is in 1418, waar hetzelfde goed aan de kerkweg van Katenbroek naar Zeist beschreven wordt, en waar bij staat.

 'ende gheheten is Kersberch' 

Het gebouw is een versterkt huis ( kasteel achtig ) ook wel hofstede Kersberch genoemd, gebouwd in de tweede helft van de 14e eeuw. In 1538 werd Kersberch/Kersbergen  door de staten van Utrecht officieel erkend als ridderhofstad.  

In 1854 werd de Ridderhofstad gesloopt, de locatie in Zeist word nog steeds Kersbergen genoemd.

Een renaissance-poortje uit 1633 is bewaard gebleven maar verplaatst naar een andere locatie.


De hoofdburcht mat ongeveer 30 x 30 m, exclusief de grachten. De voorburcht exclusief de grachten mat ca. 100 x 100 m. Het gehele terrein inclusief de grachten mat ca. 175 x 160 m. De hoofdburcht en de voorburcht werden ook allebei als het ware nog gedeeltelijk omsloten door een derde omgracht terrein. Deze afmetingen zijn gebaseerd op de kadastrale minuut.


In 1854 werd de ridderhofstad gesloopt en vervangen door een landhuis met dezelfde naam. In 1935 werd ook dit landhuis gesloopt om plaats te maken voor een villapark. Er zijn nog 2 straatnamen die aan Kersbergen doen herinneren.
Kersbergenlaan en Kersbergenplein.


Vastgesteld kan worden dat het kasteel niet naar de familie Kersberch is genoemd. 
Maar dat de familie Kersberch naar het landgoed en kasteel is vernoemd. 



Veel familienamen zijn van toponiemen oftewel aardrijkskundige namen afgeleid. In vroegere tijd gaven deze namen aan waar men vandaan kwam, zogenaamde "herkomstnamen"  van welk gebied of landgoed men bezat of beheerde, of welke huizen men al dan niet met bijhorend land in eigendom of huur had.

Veel namen die door de generaties heen bij het opstellen van aktes werden genoemd, werden anders opgeschreven. Er zijn diverse vormen van naamsvariaties die ervoor zorgen dat een naam een hele andere betekenis of klank krijgt. Ten eerste kan dat simpelweg door spelling gebeuren. Ook dialect kan ermee te maken hebben,

Daarnaast is het een feit dat spellingsvariatie van namen, voor de invoering van de burgerlijke stand in 1811 normaal was omdat er geen standaarden waren.


Nu verder met het waarschijnlijke ontstaan van de naam van Kersbergen 


Jan van Kersberch 

Ridder Jan van Kersberch is waarschijnlijk de naamgever van de familie van Kersbergen. 

 De eerste die de naam droeg was Jan van Kersberch.         Hij leefde van 1334 tot 1392.

Jan is een bastaard zoon, en directe nazaat van het vooraanstaande geslacht Van Vianen.  Zijn vader was de bastaard Gerard, Voorn van Vianen. 1315-1362. Zijn moeder Stephanie van Zuylen van Nijevelt 1309-1355 kwam uit een goede familie . Zij waren niet getrouwd. 

Om een schandaal in de families te voorkomen, heeft het  kind de naam "" Jan van Kersberch"" gekregen.

Hij is vernoemd naar het woonkasteel Kersberch in Zeist waar hij geboren is.

Jan groeide wel op bij beide families als een gewaardeerde jongeman, zo werd hij ook tot ridder geslagen.  In die tijd ongebruikelijk voor een bastaardzoon. Ook was hij een vazal van de bisschop van Utrecht. 

Hij kreeg ook een helmtooi met bijzondere kenmerken die bij het ridderschap hoorde. Een helmtooi met een rode ezelskop een zilveren kroon en zilveren oren. 

Hij kreeg hetzelfde wapen als zijn vader, 3 zwarte zuilen op een zilveren ondergrond met daar overheen een gouden schuinbalk. ( Ten teken dat hij een bastaard was )

Ridder,  Heer van Voorn van Vianen, Jan van Kersberch.

 Zijn wapen wordt omschreven in de 14e eeuwse wapenboeken 'Armorial de Gelre en Armorial Bellenville'



Dus Ridder Jan van Kersberch is de naamgever van de familie van Kersbergen. 
Voor zover dit aannemelijk is.

De familienaam Kersbergen komt veel voor in het Land van Vianen.  
Het is een van de oudste namen in dit gebied.  

 In de oude armorialen waarin de wapens van de adellijke geslachten worden vermeld, staat bij Jan van Kersberch, naast het beschreven wapen van   "uVan Vianen"  
steeds uitdrukkelijk vermeld dat hij familie is van het geslacht     "Van Zuylen van Nijevelt"                     Zijn aanzien blijkt ook uit zijn afvaardiging naar de Staten van Holland om daar de belangen te behartigen van de "Van Vianens" in de slepende oorlog met de "Van Arkels"

Veel generaties hebben in het begin hun sporen achtergelaten in het land van Vianen.  
In het gebied van Lexmond bij de Lek en zijn er nog voorbeelden zoals de Kersbergse uiterwaarden, Kersbergse rak, de schoor van Kersbergen en het Kersbergse veer.

De familie Kersbergen heeft waarschijnlijk 300 jaar ( van ongeveer 1400 tot 1700 ) gewoond in de boerderij Kersbergen of Keersberg genoemd., bij achthoven aan de Lek. Het moet een aanzienlijke boerderij zijn geweest,  gezien de vermeldingen.

De huidige "van Kersbergens" zijn niet allemaal rechtstreekse afstammelingen van ridder Jan van Kersberch.

De schrijfwijze van de familienamen evolueerde in de loop der generaties. De schrijfwijze kwam door een aantal oorzaken zoals het verkeerd uitspreken en opschrijven bij aangifte van geboorte. 

Zo ontstaan er verschillende namen.      Kersberch.
Kersbergen, Kersberg, Karsbergen, Karsberg Carsbergh, Corsbergen.  
Alle met of zonder de  toeging "van"

##########

In de regio Vianen-Lexmond  zie ik veel Kersbergen zonder het tussenvoegsel "van"

In de loop der generaties zijn er veel Kersbergens uitgewaaid over Nederland. 

#########

Ik heb jaren geleden een uitgewerkte stamboom gehad via een neef van mijn vader.
Dat zal rond 1980 zijn geweest.
De neef van mijn vader heeft de hele stamboom handmatig uitgezocht in de bevolkingsregisters.

Volgens zijn gegevens op de documenten,
was Adriannus van Kersbergen de laatste waarschijnlijke voorvader die hij vond.


"Adrianus van Kersbergen"
 
Adrianus is de oudste bij mij bekende 
"van Kersbergen" 
Ik zag zijn naam als getuige op het doopregister van Adrianus van Kersbergen ( 12.04.1744 )
Geboren te Gouda.  Een kind van zijn zoon Willem van Kersbergen en diens echtgenote Geertruy Gijselvelt.

Kopie van het geboorteregister 
Zoals de neef van mijn vader dit heeft uitgezocht. 

De gedachte was dat Adrianus en Willem uit Delft kwamen, de neef kon daar in het bevolkingsregister van Gouda niks vinden. 
Ook geen geboorte of overlijdings datums.

Dus van Adrianus en zijn zoon Willem was er bijna geen informatie over geboorte of overlijdings datums. 
Alleen dat Willem was getrouwd met Geertruy Gijselvegt.

Ik ben zelf ook een paar keer naar het bevolkingsregister in Gouda geweest om het een en ander uit te zoeken.
En eigenlijk gewoon om het zelf mee te maken hoe dit uitzoeken in zijn gang gaat.

Zo gezegd had ik de meeste informatie tot Adrianus gekregen via de neef.

 
Toen nog door mij uitgetypt op de typemachine 


Toen het computertijdperk aanbrak en ik zelf ook een computer had . Heb ik al de gegevens in de pc gezet en de stamboom ingevoerd. 
Maar na een crash, alles weer kwijtgeraakt.

Nu zijn er de laatste tijd veel documenten uit het gemeentearchief gedigitaliseerd,  zoals geboorteakten, overlijdings akten en websites zoals open archieven, stamboom forums, Genealogie online, My heritage etc
Hier kan je veel informatie op vinden. 

Januari 2025.....

Nadat ik het stukje over het ontstaan van de familienaam van Kersbergen had geschreven in het hier bovenstaande begin, ben ik weer eens gaan kijken naar de stamboom gegevens. 

En gezocht naar  "Willem van Kersbergen" 

Al gauw kwam ik Willem tegen in een bericht 

Guilielmus (Willem) Fredericus van Kersbergen

Geboren 6 januari 1716 Den Haag, Zuid-Holland, Nederland
Overleden 16 maart 1754 op zee, tussen Kaap de Goede Hoop en Batavia, leeftijd bij overlijden: 38 jaar oud
Begraven op zee. ( zeemansgraf )
Bakker te Gouda, Soldaat bij de V.O.C
 
Ouders
Adrianus van Corsbergen 1675-1757
Cornelia Margarita van Perdijk 1684-1738

Het kan niet anders dan de onbekende Willem uit Delft zijn,
Want hij was getrouwd met Geertruy Gijselvegt.
Zoals ik in mijn documenten ziet.
...................

Maar wat mij opviel was dat zijn vader Adrianus nu ook als "van Corsbergen" genoemd word. 
Maar ook als "van Kersbergen"

( terwijl zijn naam op de geboorte akte als Adrianus van Kersbergen staat vermeld)

Noot:
Ik kwam de naam "van Corsbergen" tegen, met tussen aanhalingstekens de naam "van Kersbergen" er achter. 
Ik heb gelezen dat Corsbergen een synoniem is voor Kersbergen ?
Ik kwam ook tegen dat de eerste zoon van Kersbergen werd genoemd bij de aangifte en de 2e zoon Corsbergen. 


 ####  Adrianus van Corsbergen ( van Kersbergen )

Geboren in 1675 - Gouda, Zuid-Holland, Nederland
Overleden 15 april 1757 Den Haag, Zuid-Holland, Nederland, leeftijd bij overlijden: 82 jaar oud
 
Ouders
Willem Meesz van Corsbergen ca 1644-1711/
Femmetgen Jansdr van Dalen 1645-

Noot: 
Bij Adrianus van Kersbergen zie ik 2 achternamen.
 van Corsbergen en van Kersbergen.
Ik zie ook 2 verschillende overlijdings datums.
bij Corsbergen 15.04.1757 en bij Kersbergen 14.10.1738.
Ze zijn wel beide met Cornelia Margarita van Perdijk getrouwd, op 11.04.1706 te Den Haag. 

Adriaan Kersbergen en Cornelia Perdijk. 

 ####  Willem Meesz van Corsbergen. ( van Kersbergen  )

Geboren circa 1644 - Den Haag, Zuid-Holland, Nederland
Overleden na 4 januari 1711 - Den Haag, Zuid-Holland, Nederland
 
Ouders
Mees Adriaenszoon. van Corsbergen 1606-1704
Neeltgen Pietersdr. Hets of Groen 1610-1665

 Noot: 
Ook bij Willem Meesz zie ik als toevoeging 
( van Kersbergen )

####    Mees Adriaenszoon. van Corsbergen

Geboren in 1606 - Haag-ambacht, ZH
Overleden in 1704 - Den Haag.
 leeftijd bij overlijden: 98 jaar oud
 
Ouders
Adriaen Aryens van Corsbergen ca 1580-1639..1641
Maria Dircxdr ca 1581-
########

De waarschijnlijke stamboom. 

Adriaen Aryens van Corsbergen.  1580-1639
 Mees Adriaanszoon van Corsbergen. 1606-1704
Willem Meesz van Corsbergen.(van Kersbergen) 1644-1711
Adrianus van Kersbergen.  (van Corsbergen ) 1675-1757 
Guilielmus (Willem) Fredericus van Kersbergen. 1716-1754
Adrianus van Kersbergen. 1744-1816
Petrus, Jacobus van Kersbergen.  1777-1854
Wilhelmus van Kersbergen.  1810-1878
Petrus, Jacobus van Kersbergen.  1838-1911
Lambertus, Wilhelmus, Petrus van Kersbergen.  1867-1947
Johannes, Petrus, Franciscus van Kersbergen.  1897-1973
Franciscus, Jacobus, Lambertus van Kersbergen.  1930-
Johannes, Franciscus, Anthonius, van Kersbergen. 1958-

Tot zover mijn bevindingen wat betreft de stamboom. 


Nog wat foto's en tekeningen van het kasteel Kersbergen. 













Kasteel 't Rondeel ( Kasteel Kersberg )



  Ik kwam tijdens het zoeken naar informatie op internet,  nog een verwijzing naar een Kasteel Kersberg tegen. 

in de 12e eeuw (Rond 1150) een mottekasteel in de ontginning Wulven. ( omgeving Houten ) Een gebied dat rond het jaar 1050 is ontgonnen. Het was een heuvel met daarop een houten gebouw. De heuvel was voorzien van een omheining van palen en een dubbele gracht.

Deze dubbele gracht is op het terrein direct naast Hotel Houten nog zichtbaar. Met Google Earth is de diameter precies op te meten. De binnenste gracht had een diameter van 75 meter en de buitenste gracht had een diameter van 100 meter.
Men vermoedt dat het kasteel in 1296 werd opgevolgd door het stenen kasteel Wulven, 600 meter noordelijker. Zowel het mottekasteel, als kasteel Wulven stonden beiden in de ontginning Wulven en vormden het machtscentrum.
De berg is blijven bestaan en gebruikt als kersenboomgaard. Sinds die tijd dateert de naam Kersberg. De naam ’t Rondeel zou uit de 20e eeuw zijn. Hoe kasteel Kersberg of ’t Rondeel oorspronkelijk heet is onbekend.
Onderzoek naar restanten van het kasteel Kersberg heeft niets opgeleverd. De berg met sporen is verdwenen en slechts afdrukken van de grachten bestaan nog.