"Natuurreservaat het Koornmolengat"

"Het Koornmolengat"  

Het Koornmolengat een laatste stukje moerasveen aan de noord-oostzijde van de Rottemeren.
Het gebied ligt tussen de Rottemeren en de Tweemanspolder. In het zuid-oosten ligt Zevenhuizen.

Het natuurgebied is ongeveer 5 hectare, het bestaat uit broekbos, veenmoeras en 3 open plasjes. De plassen hebben zich ontwikkeld uit een veenplas, die ontstond na natte vervening in de 16e eeuw.  In de 18e eeuw bleef het gebied buiten de droogmaking van de Tweemanspolder en werd gescheiden door een dijk.

Zo onstond een dubbelbedijkt veenrestant met tussenpeil tussen de Rotte en de Tweemanspolder. Rond 1900 kreeg het Koornmolengat zijn huidige vorm.

Het Koornmolengat bij Zevenhuizen, voorheen een bewoond veenweidegebied is nu een natuurreservaat waar voor de liefhebber van planten en dieren veel valt te ontdekken.

Door het afgesloten gebied loopt een wandelpad met houten loop bruggen..

  Het wandelpad tussen de Rivier de Rotte en het Koornmolengat..  Rechts, Rode Karnoeljestruiken..

Het Koornmolengat heeft zijn eigen peil ( -1,90m NAP )  in het peilbesluit van de Tweemanspolder staat dit peilgebied niet apart aangegeven, omdat het buitendijks van de polder ligt ( Peil besluit Tweemanspolder 1996 ) Omdat het peil in de  Tweemanspolder een stuk lager ligt dan het Korenmolengat  ( tot wel -6,00m NAP ) treed wegzijging van het water vanuit het Kooornmolengat naar de polder op.  Voordat het helofytenfilter werd aangelegd, werd water uit de Rotte direct het natuurgebied ingelaten. Een vlotterbak in het Koornmolengat zorgde ervoor dat het water op peil gehouden werd. In periodes met neerslagoverschot werd het water via een overstort naar de Tweemanspolder afgevoerd.

In 1994 heeft het hoogheemraadschap van Schieland en het Recreatieschap Rottermeren, besloten om bij het Koornmolengat een helofytenfilter aan te leggen. Het filter is in 1996 aangelegd, tussen de Rottermeren en het Koornmolengat. Het doel van het filter is om de externe belasting vanuit de Rotte terug te dringen, waardoor de waterkwaliteit in de plassen van het Koornmolengat word verbeterd.  Het helofytenfilter heeft een oppervlak van ongeveer 0,8 ha. Het filter is van het type vloeiveld  ( horizontale doorstroming langs bovengrondse plantdelen ). Helofyten is de uit het Grieks afkomstige benaming voor moerasplanten. In het helofytenfilter in het Koornmolengat staat hoofdzakelijk riet.

Op de foto hier boven en onder zie je het Helofytenfilter, nu nog zonder riet..
elk jaar worden grote delen van het riet gekapt om het filter goed werkend te houden..

                                                Een woudaap in het riet van het Helofytenfilter...

Het riet staat met de wortels onder water maar groeit boven water. Voor de ontwikkeling van hun wortelstelsel nemen ze zuurstof op uit de buitenlucht en transporteren deze via kleine kanaaltjes naar hun wortels. Rondom deze wortels bevindt zich dan ook veel zuurstofrijk water waarin een enorme ontwikkeling van bacteriën plaats vindt.
Deze bacteriën zetten organische afvalstoffen in het water om naar voedingsstoffen die de planten gebruiken voor hun groei. Deze omzetting van organische stoffen en opname van voedingsstoffen zorgt er voor dat het water schoon en helder water blijft. De zuiverende werking van een moerasfilter is zo sterk dat het zelfs wordt gebruikt als een natuurlijke manier van afvalwaterzuivering. Helofytenfilters zijn als geen ander filtersysteem in staat om fosfaten en stikstofverbindingen uit het water te verwijderen. De stikstofverbindingen zoals eiwitten, ammoniak en nitriet worden omgezet in vluchtige stikstof die wordt afgestaan aan de atmosfeer.

Toen in 1999 het filter is aangelegd, is de oude inlaat vanuit de Rotte dicht gezet. In mei 1999 is om de inlaat te optimaliseren een automatische inlaat geplaatst. De overstort naar de Tweemanspolder bleef gehandhaafd, maar is in 2001 verplaatst van het zuiden naar het noorden in het Koornmolengat. De uitstroom vanuit het filter is in het zuiden van het natuurgebied.

De natuurbeschermingsvereniging Natuur- en Vogelwacht Rotta  is ook werkzaam in het gebied Koornmolengat. Doel van de vereniging is kennis van belangstellenden op het gebied van flora en fauna te vergroten. Maar het doel is ook om de natuur- en landschapswaarden in het werkgebied in stand te houden en waar nodig te beschermen. Enkele keren per jaar wordt een lezing gehouden, diverse leden houden zich bezig met het inventariseren van vogels en planten in het werkgebied, de leden verrichten ook onderhoud in het Koornmolengat.

Sporen van de eerste Zevenhuizenaren zijn gevonden op de oeverwal. Hier hebben ooit 7 huisjes (Zevenhuizen) en een korenmolen gestaan, eenvoudige huisjes van hout en riet.

Catjes verlaat..

In het verleden had elke polder in Zevenhuizen zijn eigen sluis of verlaat. Voor de Catjespolder (nu een deel van de Tweemanspolder) was dit het Catjes verlaat. Door deze oude sluis werd het turf per schip vanuit de polder naar de Rotte gevaren.

Restanten van de kademuren zijn nog zichtbaar in de dijk tussen het Koornmolengat en de Rottemeren.

Slobeend....

Natuurreservaat het Koornmolengat wordt bewoond door vele vogels. Doordat het gebied niet is ontveend of ontwaterd, ligt het veel hoger dan het omliggende polderland. Het reservaat is één van de weinige plekken in Zuid-Holland waar nog veenmos groeit.

Woudaap.. ( Little Bittern - Ixobrychus minutus )

Al jaren komt de woudaap hier in het Koornmolengat broeden..

De woudaap of woudaapje is een kleine reigersoort..

Woudapen zijn kleine moerasvogels die leven van visjes, amfibieën en insekten. Ze broeden in dichte rietkragen en ruigtes met wilgen en biezen, en zijn daarin moeilijk waar te nemen.
De wintermaanden overwinterd hij in tropisch Afrika.

 Woudapen leiden een zeer verborgen leven. Een ontmoeting met een woudaap is dan ook een zeldzame aangelegenheid.

 Aalscholver..  ( Phalacrocorax carbo )

Het zijn onmiskenbare vogels, vooral door de lange snavel met haakpunt.
Aalscholvers zijn koloniebroeders. Ze eten alleen maar vis. De aalscholver is het hele jaar aanwezig..
Al vroeg in het jaar word al begonen met de nestbouw en het broeden..

Aalscholvers broeden in kolonies, ook hier in het Koornmolengat zit een kolonie van zeker 60 paartjes.. Door de uitwerpselen van de aalscholvers zijn de bomen onder het nest wit, de uitwerpselen zijn rijk aan bijtende zuren, hierdoor sterft de vegetatie in de broedgebieden meestal een zekere dood, evenals de bomen waarin de nesten worden gemaakt. In de kolonie hangt een sterke vis- en guanolucht.
Het voedsel wordt gezocht in diep en ondiepe, voedselrijke wateren. De aalscholver kan hiervoor flinke afstanden afleggen om vis te vangen..

Leucistische Aalscholver 

In het broedseizoen van 2024 is er een bijzondere vogel geboren in het Koornmolengat. 

Namelijk een Leucistische Aalscholver. 

Leucisme is een afwijking bij dieren en mensen die leidt tot een verminderde pigmentatie. 

Waardoor de veren geen kleur krijgen. 

Kwak...( Nycticorax nycticorax )

Al een paar jaar worden er 1 tot 2 stuks juvenile kwak gezien in het Koornmolengat..

Aan het eind van de zomer komen ze tegen zonsondergang, luid roepend aangevlogen om hier te overnachten en te jagen..

Voor een reiger heeft de kwak een gedrongen houding met een korte, dikke hals. In de zomer bevinden zich twee of drie lange, witte sierveren op het achterhoofd. In de vlucht is de vogel herkenbaar aan de afgeronde vleugels en de trage vleugelslag. De kwak zit overdag meestal ineengedoken in een boom en is voornamelijk in de schemering en 's nachts actief.

Ook de Blauwe Reiger, Grote Zilver reiger en Kleine Zilver reiger zijn hier regelmatig te zien..

Grote Bonte Specht en Groene Specht..

In een periode na het broedseizoen is er op vrijdag de mogelijkheid om rondom het Koornmolengat in Zevenhuizen te wandelen. Dit vindt plaats onder begeleiding van een gids.
Tijdens de wandeling in dit natuurrijke gebied, vertellen gidsen over het ontstaan van het gebied, de vogels en de planten.

                 Blauwborst...

Vrijdags verzamelen om 19.00 bij de brug bij het zwembad en restaurant Roerdomp in Zevenhuizen. Een wandeling duurt 1,5 tot 2 uur. Informatie op de website van Natuur- en Vogelwacht Rotta

Koereiger tussen de Kleine en Grote zilverreigers. 

Hij werd regelmatig gezien in de winter van 2023-2024. 

Het Koornmolengat is ook zijn slaapplek.

IJsvogels zie je ook in het Koornmolengat.